TEDHAK SITEN
Tedhak
siten iku salah
satunggaling upacara adat jawa kagem bocah umuripun 7 selapan utawa 245
dinten, nalika
bocah iku wau nembe pisanan ajar mlaku. Selapan
yaiku kombinasi 7 dinten ing kalender internasional lan 5 dinten ing kalender
Jawa. Selapan iku pendhak 35 dinten pisan. Tedak siten asalipun saking rong
tembung, ingkang sepindhah inggih punika "tedhak”
utawi idhak, tegese mudhun lan “siten" saking tembung
siti kang tegese bumi. Dadi Tedhak siten ndueni arti ngidhakake sikil ing
lemah/pertiwi. Tedhak Siten ngambarake
kasiapan bocah kanggo nglakokake kauripan ingkang bener ing mangsa
ngarep. Upacara tedhak siten inggih nduweni teges cedakke manungsa kaliyan
bumi. Awit nglakokake kauripan ingkang apik lan becik ing bumi punika lan tetep
ngruwat lan njaga bumi. Punika kangge ngelingaken menawi bumi sampun maringaken
kathah barang ingkang dipunbutuhaken kangge urip manungsa. Ing budaya jawa ana
kapitayan masyarakat ngenani bab tedhak siten yaiku yen lemah iku ndueni makna
ghoib lan dijaga Bathara Kala, kanggo ngindari kadadeyan sing ora becik mula
dianakake upacara tedhak siten.
Kaya dene upacara adat liyane tedhak siten ugi nggadahi piranti lan
ubarampe, yaiku :
1.
Pengaron
sing diisi kembang setaman
2.
Kurungan,
kanggo nggambarake yen donyane anak isih sithik utawa ciut
3.
Werna-werna
barang sing diselehake sajroning kurungan kang nggambarake suwene urip lan
kawajibane manungsa nggolek nafkah, kayata:
a)
Pari
sabengket
b)
Kapuk
sabengket
c)
Piranti
nulis
d)
Bokor
kang diisi beras kuning
e)
Werna-werna
jinis dhuwit
f)
Perhiasan
4.
Klasa
sing isih anyar, kanggo lemek ning jeroning kurungan
5.
Udik-udik utawi duit logam dipuncampur kembang
6.
Tangga
tebu "arjuna", yaiku tebu sing wernane ungu kang nggambarake
undhak-undhakane urip sing arep dilakoni anak
7.
Jadah
pitung werna, yaiku abang, putih, ireng, kuning, biru, ungu lan jambon. Tegese
kanggo ngemutake anak yen urip kudu waspada saka godaan werna-werna
8.
Bancakan,
kayata sega gudhangan sing dibagekake marang para tamu sing teka
Tata Caranipun
upacara tedhak siten, yaiku :
Ingkang kapisan, bocah dituntun ibune mlaku maju lan
ngidhak jadah 7 werna ingkang kagawe saking ketan. Werna wernane yaiku : abang, putih, ireng, kuning, biru, ungu
lan jambon. Jadah
ditata saka warna sing padhang nganti warna sing peteng. Punika perlambang , bocah saged ngliwati
tantangan ing uripipun. Lan urip iku ora gampang nanging kabéh alangan sing
dirasakake mengko mesthi bakal ana dalan kang padhang tumuju kamulyan lan
kasantosan.
Ingkang kaping pindho, bocah dituntun munggah
taangga ingkang kagawe saking wit tebu “arjuna” lajeng mudhun maneh. Tebu
saking ukara “antebing kalbu” inggih tegesipun
yaiku tekad ati ingkang mantep. Tebu “arjuna” nglambangaken supados bocah saged lelakon kaya Arjuna, ingkang
nduweni watak satria lan nduweni tanggung jawab. Lelakonipun apik lan seneng
tetulung , mbela kabeneran , lan bakti kaliyan Negara.
Ketiga yaiku bocah dituntun kangge mlaku ing
pasir. Bocah punika nyeker-nyeker pasir, ingkang nduweni tegese nggolek pangan. Karepe bocah saged nyukupi kaperluanne
dhewe menawi sampun gedhe.
Ingkang kaping sekawan, bocah dipunlebetaken
dhateng kurungan ingkang digawe apik lan dilambari klasa, ing njerone wonten
akeh bandha-bandha kaya pari sabengket, kapuk sabengket, Piranti nulis, bokor
kang diisi beras kuning, werna-werna jinis dhuwit, lan sk jinising perhiasan.
Kurungan nglambangaken donya ,
dadi dikarepke bocah kuwi mlebu
donya lan ing njero uripe saged kacukupan awit saking pakaryane ingkang sampun
dipilih saking cilik.
Ingkang kaping lima, bapak lan simbah bocah
nyebar udik-udik utawi duit logam dipuncampur kembang. Karepe supaya si bocah nalika dewasa saged dadi bocah ingkang
dermawan lan seneng tetulung. Amarga seneng menehi lan seneng tetulung, dheweke
gampang nggolek rejeki.
Ingkang kaping enem yaiku bocah wau diadusi ngangge banyu setaman ingkang sampun dicampur
kembang-kembang (melathi, mawar, kenanga lan kanthil)
Kapitu, ing pungkasan upacara, bocah didandani
ngangem klambi resik lan apik. Karepe supaya
si bocah nduweni dalan urip ingkang apik lan saged agawe seneng kaluwargane. Punika
karepe ing uripipun, bocah
punika saged arum jenenge lan saged ngarumaken jeneng kaluwargane.
Dene ancase tedhak siten, atur puji sukur
marang gusti Allah, dene wis paring kekuatan sarta keslametan nganti bisa
ngidak bumi lan saged urip mandiri. Lan bibar punika , para tamu saged ndhahar
panganan ingkang wonten.
Kapetik saking:
1.
http://jv.wikipedia.org/wiki/Tedhak_sit%C3%A8n
2.
http://sihsusetyaningtyast.blogspot.com/2012/03/tedhak-siten.html
Pencarian terkait :
Tedhak siten dalam bahasa jawa
Tedhak siten ngangge basa jawa
Tedhak siten ndamel basa jawa
Penjelasan Tedhak siten
Tedhak siten dengan bahasa jawa
:[-(
ReplyDelete